Nam kỳ thế kỷ 19 qua ghi chép của người Pháp: Cuộc khởi nghĩa 18 thôn vườn trầu
Dù không đòi hỏi nhiều kỹ thuật, đi bộ vẫn có thể giúp cải thiện sức khỏe toàn diện từ tim mạch, cân nặng cho đến tinh thần và giấc ngủ, theo trang sức khỏe Onlymyhealth (Ấn Độ).Theo một nghiên cứu đăng trên Annals of Family Medicine, những người thường xuyên đi bộ có xu hướng có vóc dáng thon gọn hơn so với những người ít vận động. Dù vậy, để đạt được hiệu quả giảm cân tối ưu, đi bộ cần kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng và khoa học.Việc duy trì hoạt động thể chất như đi bộ giúp cơ thể sản xuất nhiều tế bào miễn dịch hơn, từ đó tăng cường khả năng chống lại bệnh tật. Đi bộ thường xuyên không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh thông thường như cảm lạnh mà còn hỗ trợ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng khác.Đi bộ giúp tăng cường cơ tim, thúc đẩy tuần hoàn máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ cũng như cao huyết áp. Đi bộ ít nhất 30 phút mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tới 19%. Hoạt động này giúp điều chỉnh lượng cholesterol trong máu, giảm cholesterol xấu LDL và tăng cholesterol tốt HDL, qua đó bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.Khi đi bộ, cơ thể tiết ra endorphin - một loại hormone giúp cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và lo âu. Đi bộ ngoài trời, đặc biệt là trong môi trường thiên nhiên, càng giúp tinh thần thư thái và tăng khả năng tập trung, sáng tạo.Hoạt động này giúp duy trì mật độ xương, giảm tình trạng thoái hóa và đau khớp. Đối với những người mắc viêm khớp, đi bộ là một cách nhẹ nhàng để cải thiện độ linh hoạt của khớp, giảm cứng khớp và hạn chế đau nhức. Việc duy trì thói quen đi bộ mỗi ngày giúp kích thích nhu động ruột, giảm táo bón và đầy hơi. Đi bộ sau bữa ăn có thể thúc đẩy quá trình tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn và giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột.Khi vận động, cơ thể sử dụng insulin tốt hơn, giúp điều hòa lượng đường trong máu. Hiệp hội Tiểu đường Mỹ khuyến nghị những người mắc bệnh tiểu đường nên đi bộ sau bữa ăn để kiểm soát lượng glucose trong máu.Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc duy trì thói quen đi bộ có thể giúp điều hòa nhịp sinh học, giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn. Đi bộ giúp cơ thể sản xuất serotonin - một hormone giúp thư giãn và cải thiện chất lượng giấc ngủ, giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng vào sáng hôm sau.Đi bộ có thể giúp cải thiện trí nhớ, tăng cường khả năng nhận thức và thậm chí làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Việc đi bộ thường xuyên giúp tăng lưu lượng máu lên não, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và cải thiện khả năng tư duy.Đi bộ giúp tăng cường dung tích phổi, cải thiện khả năng hấp thụ oxy của cơ thể.Khi đi bộ, bạn có cơ hội hít thở không khí trong lành, giúp làm sạch phổi và tăng cường chức năng hô hấp.Chiến dịch thương hiệu của FWD: lựa chọn thời điểm vàng để lan tỏa thông điệp
Các bệnh nhiệt đới bị lãng quên (NTD) là nhóm bệnh gây ra bởi nhiều tác nhân như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm và độc tố, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Những bệnh này thường không được chú ý và có thể gây ra tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.Ngày quốc tế phòng chống NTD 30.1 năm nay, WHO kêu gọi các quốc gia tăng cường đầu tư phòng chống NTD; cần tích hợp các mục tiêu NTD vào các mục tiêu y tế; đồng thời kêu gọi ủng hộ các nguồn lực bền vững để đáp ứng các mục tiêu lộ trình NTD của WHO. Theo lộ trình, WHO hướng tới mục tiêu đến 2030 giảm 90% số người cần điều trị NTD; xóa bỏ ít nhất một NTD khỏi 100 quốc gia, xóa sổ hai căn bệnh (bệnh giun chỉ và bệnh ghẻ cóc) trên toàn cầu.WHO đánh giá, dịch tễ học của NTD rất phức tạp và thường liên quan đến các điều kiện môi trường. Nhiều bệnh thuộc NTD là do véc tơ (vật trung gian) truyền, có vật chủ là động vật và liên quan đến vòng đời phức tạp, khiến việc kiểm soát sức khỏe cộng đồng khó khăn. Các bệnh bị "bỏ quên" vì chúng hầu như không có trong chương trình nghị sự y tế toàn cầu. Tại một số nơi, ngay cả khi triển khai bảo hiểm y tế, NTD chỉ nhận được các nguồn lực hạn chế và hầu như bị các cơ quan tài trợ toàn cầu bỏ qua. Các bệnh này còn liên quan đến sự kỳ thị. Trên toàn cầu, số người cần can thiệp NTD (cả phòng ngừa và chữa bệnh) là khoảng hơn 1 tỉ người.Theo WHO, nhiễm giun sán là bệnh còn khá thường gặp trong nhóm NTD. Trong đó, bệnh sán dây nhỏ, bệnh sán lá truyền qua thực phẩm vẫn còn ghi nhận tại nhiều nơi. Sán dây nhỏ là bệnh do ấu trùng của sán dây hình thành nang, gây bệnh trong các cơ quan của cơ thể người. Người mắc bệnh do ăn phải trứng sán dây thường có trong phân của chó và động vật hoang dã. Còn sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn mắc phải do ăn cá, động vật giáp xác và rau bị nhiễm ấu trùng ký sinh trùng, chưa được nấu chín.Cũng theo WHO, một trong các bệnh NTD bị lãng quên là bệnh do virus dại lây truyền sang người thông qua vết cắn của động vật bị nhiễm bệnh, đặc biệt là chó. Bệnh thường gây tử vong khi đã có triệu chứng.Tại Việt Nam, Bộ Y tế cho biết, trong năm 2024, cả nước ghi nhận 84 trường hợp tử vong do bệnh dại tại 33 tỉnh, thành. Nguyên nhân tử vong do người bị động vật nghi dại cắn không tiêm vắc xin phòng dại; tiêm muộn, không đủ liều, không đúng chỉ định; do tự điều trị, dùng thuốc nam; tỷ lệ bao phủ vắc xin phòng dại trên đàn chó mèo thấp (chỉ khoảng 50% tổng đàn chó, mèo). Nguy cơ lây truyền bệnh dại từ động vật sang người vẫn rất lớn, khả năng tiếp tục ghi nhận các trường hợp tử vong do bệnh dại ở người vẫn rất cao.Đáng lưu ý, trong các bệnh bị lãng quên, hiện vẫn ghi nhận các bệnh nhiễm trùng da do ve, bọ chét hoặc chấy gây ra. Trong đó, bệnh ghẻ xảy ra khi con ve đào sâu vào lớp trên cùng của da người, nơi chúng sinh sống và đẻ trứng, gây ngứa dữ dội. Khi phát hiện ra bệnh ghẻ, cần điều trị cho bệnh nhân và cả gia đình, tập thể vì ghẻ rất dễ lây lan.
Tầm quan trọng của việc làm lành vết thương hở đúng cách
Có những người trẻ, họ vẫn sử dụng mạng xã hội, nhưng không để bị chi phối cuộc sống. Sau giờ làm, họ ưu tiên những hoạt động mang lại giá trị lâu dài thay vì lao vào vòng xoáy check-in, thử món ăn "hot" hay học nhảy theo clip trên mạng xã hội.Võ Thanh Ngân (25 tuổi), nhân viên văn phòng tại Q.Bình Thạnh, TP.HCM, từng là một người mê cập nhật mọi xu hướng từ thời trang, ẩm thực đến điệu nhảy nổi tiếng. Nhưng cô sớm nhận ra việc phải "theo kịp" chỉ mang đến niềm vui nhất thời. "Mình từng xếp hàng cả tối chỉ để mua món đồ chơi đang hot hay chụp ảnh ở quán cà phê mới mở để đăng mạng. Nhưng rồi tự hỏi, ngoài vài lượt like, điều đó mang lại gì?", Ngân chia sẻ.Giờ đây, cô chọn học tiếng Anh trực tuyến và đọc sách sau giờ làm. "Mình vẫn dùng mạng xã hội, nhưng không chạy theo xu hướng nữa. Tập trung vào bản thân giúp mình phát triển hơn, bỏ lỡ vài trend chẳng ảnh hưởng gì", Ngân nói.Đỗ Minh Tâm (27 tuổi), làm việc tại 317 Ngô Gia Tự, Q.10, TP.HCM, cũng không để các trào lưu mạng xã hội “cuốn đi”. Với Tâm, việc dành quá nhiều thời gian để theo xu hướng không phù hợp với định hướng phát triển bản thân. "Bạn bè mình hay check-in chỗ này chỗ kia hay thử món ăn đang nổi. Việc này vẫn có cái hay và thú vị riêng. Còn mình chỉ dành chút thời gian để quan sát, nắm bắt thông tin chứ không trực tiếp trải nghiệm. Thời gian trống mình ưu tiên học lập trình và làm dự án freelance để tăng thu nhập", Tâm kể. Tâm nói thêm: "Xu hướng trên mạng xã hội đến rồi đi, nhưng kỹ năng mình học được sẽ giúp bản thân tiến xa hơn. Mình không tiếc khi không biết quán đang “hot” hay điệu nhảy nào đang nổi".Hoàng Tú Anh, sinh viên năm cuối Trường ĐH Sài Gòn, cho biết: "Mình từng cố biết hết mọi thứ đang hot, từ cách phối đồ đến địa điểm sống ảo, chỉ để không bị lạc hậu. Nhưng rồi nhận ra mình đang sống vì người khác, sợ bị bỏ lỡ, trong khi bản thân không cần thiết phải như vậy", Tú Anh kể. Hiện tại, Tú Anh tập yoga và học thiết kế đồ họa khi có thời gian rảnh. "Mình vẫn lướt mạng xã hội, nhưng không chạy theo xu hướng. Món ăn hay địa điểm có thể hot hôm nay, mai sẽ bị quên. Mình chọn những gì mang giá trị lâu dài", Tú Anh khẳng định.Những người trẻ này không quay lưng với mạng xã hội, với những điều thời thượng mà chọn sử dụng nó một cách có chọn lọc. Thạc sĩ Trần Xuân Tiến, Phó trưởng bộ môn truyền thông, Trường ĐH Văn Hiến, cho biết các trào lưu trên mạng xã hội thường ngắn hạn, dễ khiến giới trẻ mất bản sắc và chịu áp lực tâm lý như FOMO (nỗi sợ bị bỏ lỡ) hay so sánh đồng trang lứa. Nhận ra điều này, một số người trẻ chọn tập trung phát triển bản thân, xây dựng thương hiệu cá nhân dựa trên đam mê và thế mạnh, thay vì chạy theo xu hướng. Họ hướng tới lối sống chú trọng nội lực để tạo giá trị bền vững cho tương lai.“Việc không chạy theo xu hướng ngắn hạn trên mạng xã hội giúp người trẻ phát triển bản thân sâu sắc, xây dựng giá trị cá nhân độc đáo và tầm nhìn dài hạn. Họ tập trung vào tư duy độc lập, sáng tạo, lập kế hoạch cho tương lai thay vì theo đuổi thành công nhất thời. Điều này giảm thiểu tác động tiêu cực, duy trì sức khỏe tâm lý, tự tin và tạo nên cuộc sống hài hòa, bền vững”, thạc sĩ Tiến chia sẻ.Theo thạc sĩ Tiến, việc không chạy theo xu hướng trên mạng xã hội có thể gây khó khăn trong việc kết nối, người trẻ vẫn có thể duy trì quan hệ qua sở thích chung, hoạt động thực tế, hoặc chủ động đề xuất ý tưởng mới. "Việc này không phải là cô lập hay quay lưng với mạng xã hội, mà là tìm kiếm cộng đồng cùng giá trị, tập trung phát triển bản thân và sáng tạo", thạc sĩ Tiến nói.
Là khách "ruột" của metro suốt mấy ngày nay, Nguyễn Tường Vy, sinh viên Trường ĐH Luật TP.HCM, bấm "like" với phương tiện giao thông công cộng an toàn. Theo Vy, metro có nội thất thông thoáng, đầy đủ tiện nghi. Không gian trên toa tàu và các nhà ga được giữ gìn sạch sẽ, tạo cảm giác thoải mái cho hành khách. Tuy nhiên, điều Vy còn lấn cấn là chuyện ăn uống trên metro. Dù đã được nhắc nhở nhưng có người vẫn quên. Họ vô tư ăn uống mà không để ý đến người khác."Trong quy định cấm khi đi metro ghi rõ: Không ăn, uống, hút thuốc (bao gồm thuốc lá điện tử) trong buồng thang máy hoặc tại các khu vực đã soát vé, ke ga và trên tàu. Thế nhưng, mình vẫn thấy có trường hợp khách lén ăn khi tàu đang di chuyển. Khi ở nhà ga, nhân viên liên tục nhắc nhở. Còn ở trên tàu, việc giám sát trở nên khó khăn hơn. Một số hành khách lợi dụng lúc nhân viên không có mặt để lén lút ăn uống, thậm chí bỏ rác lại trên tàu. Hành động này không đẹp mắt chút nào", Vy nói.Trong chuyến tàu đêm từ ga Bến Thành về TP.Thủ Đức (TP.HCM), người viết bắt gặp một phụ nữ thản nhiên ngồi ăn bắp, vô tư để những hạt rơi vãi khắp sàn, làm mất vệ sinh và ảnh hưởng đến không gian chung. Dù toa tàu khá đông, nhưng chẳng thấy ai lên tiếng. Chỉ khi một nhân viên bảo vệ bước vào và phát hiện, người này mới bị nhắc nhở. Cô vội cất bịch bắp vào giỏ của mình.Trong khi đó, ở trong các diễn đàn về metro, nhiều thành viên cũng thảo luận về việc ăn uống trên tàu. Một người dùng ẩn danh chụp lại cảnh tượng 3 bạn trẻ đang cầm trên tay bịch bánh tráng. Ở dưới phần bình luận, người này còn chụp được cảnh một bạn nữ đang gắp quả trứng trên tay khiến nhiều người giật mình. Không chỉ vậy, có người còn quay được cảnh sau khi mọi người rời khỏi tàu, những chai nhựa nằm lăn lóc trên ghế, trên sàn. Những hình ảnh này nhanh chóng thu hút sự chú ý, nhận được hàng trăm bình luận chỉ trích hành vi thiếu ý thức của một bộ phận hành khách.Bùi Thị Bích Trâm (26 tuổi), làm việc ở 720A Điện Biên Phủ, P.22, Q.Bình Thạnh (TP.HCM) chia sẻ: "Metro sạch đẹp như vậy mà có người vẫn vô tư xả rác. Nếu ai cũng hành xử như thế, chẳng mấy chốc metro sẽ mất đi sự văn minh và sạch sẽ".Huỳnh Ngọc Thảo (30 tuổi), cựu sinh viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM cho rằng ở nước ngoài, hành vi "kém duyên" này sẽ bị người dân địa phương phản ứng rất mạnh. "Lần đầu đi metro ở Đài Loan, mình không biết quy định nên vô tình uống nước trên tàu. Ngay lập tức, một người dân lớn tiếng nhắc nhở và chỉ vào bảng cấm ăn uống bằng tiếng Anh cùng mức phạt được dán trên tường. Từ đó, mình vừa sợ, vừa ấn tượng sâu sắc với ý thức và quy định rõ ràng ở đây".Theo Thảo, việc áp dụng biện pháp xử phạt nghiêm khắc là điều cần thiết để tạo thói quen tốt cho người dân khi sử dụng metro. Cô gái này cho rằng TP.HCM có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước bạn trong việc giáo dục và nâng cao ý thức cộng đồng. Bên cạnh đó, có thể thêm biển cảnh báo dễ nhìn hơn ở trên metro và bổ sung thêm nhân viên kiểm tra trên các chuyến tàu đông người.Còn Bích Trâm cho rằng ý thức của mỗi người đóng vai trò quan trọng giúp metro trở thành phương tiện giao thông hiện đại, thân thiện với cộng đồng. Việc tuân thủ các quy định không chỉ giúp bảo vệ không gian chung mà còn tạo nên hình ảnh đẹp về văn hóa giao thông của TP.HCM. "Mình hy vọng mỗi hành khách sẽ tự giác hơn trong việc giữ gìn vệ sinh và tôn trọng quy định khi sử dụng metro", Trâm nói.
Heerenveen sa sút, Văn Hậu càng 'bít đường' ra sân ở Ngoại hạng Hà Lan
Ở đợt tập trung U.22 Việt Nam trong tháng 3 để hướng tới chuyến tập huấn tại Trung Quốc, ông Kim Sang-sik và quyền HLV trưởng Đinh Hồng Vinh thống nhất gọi 8 gương mặt. Có thể chia các tiền vệ U.22 Việt Nam thành 3 nhóm. Nhóm đầu gồm những cầu thủ từng dự SEA Games 32 (năm 2023 tại Campuchia), gồm Đinh Xuân Tiến và Nguyễn Văn Trường. Nhóm hai gồm các cầu thủ Việt kiều như Andrej Nguyễn An Khánh và Viktor Lê. Trong khi nhóm ba là những gương mặt còn lại đang đá V-League hoặc hạng nhất có. Còn tới 8 tháng để các cầu thủ ganh đua tìm vị trí. Bất ngờ có thể xảy ra, như cách đây 2 năm, HLV Philippe Troussier đã tin dùng Nguyễn Thái Sơn ở SEA Games 32 rồi đôn thẳng lên đội tuyển Việt Nam dù trước đó anh còn không được triệu tập đi đá giao hữu quốc tế. Tuy nhiên, Thái Sơn vươn lên nhờ nền tảng V-League, ở môi trường CLB Thanh Hóa với cường độ tập luyện mà một cầu thủ nói rằng thậm chí... khắc nghiệt hơn đội tuyển quốc gia. Nền tảng đóng vai trò cốt lõi trong quá trình tiến bộ của các cầu thủ. Với vị trí đòi hỏi kinh nghiệm, nhãn quan, tầm nhìn và thể lực như tiền vệ, việc được ra sân thi đấu ở sân chơi V-League rất quan trọng. Trong tay ban huấn luyện U.22 Việt Nam không có nhiều cầu thủ như vậy. Do đó, cuộc cạnh tranh nhiều khả năng diễn ra giữa những cái tên cũ: Văn Trường, Xuân Tiến, cùng Thái Sơn hiện đã được đôn lên đội tuyển Việt Nam để trau dồi. Cả ba gương mặt đều ít nhiều có dấu ấn. Văn Trường và Xuân Tiến có điểm chung, khi cùng là tiền vệ, nhưng từng được đôn lên đá tiền đạo nhờ thể hình tốt. Xuân Tiến thậm chí còn đoạt ngôi vua phá lưới U.23 Đông Nam Á 2023 khi đá "tiền đạo ảo", còn Văn Trường từng được ông Hoàng Anh Tuấn ở đội U.20 và ông Troussier xếp đá cao nhất trên hàng công. Dù vậy, ưu tiên của HLV Kim Sang-sik có lẽ vẫn là để Văn Trường và Xuân Tiến đá tiền vệ. Bởi đây vẫn là vị trí cả hai được tập luyện tại CLB (do suất tiền đạo nghiễm nhiên thuộc về ngoại binh), nhờ vậy có sự thuần thục và quen thuộc hơn cả ở vị trí này. Đây là điểm tựa của thầy Kim, khi những tiền vệ Việt kiều như Viktor Lê và Andrej Nguyễn An Khánh đều chưa nổi bật. Viktor Lê xử lý "sáng nước", nhưng vẫn chưa linh hoạt, đồng thời nền tảng thể lực là dấu hỏi (mới đá chính 6 trận mùa này). Còn Andrej Nguyễn An Khánh có phần vụng, xử lý bóng chưa gọn gàng. Cả hai cũng chưa nói tốt tiếng Việt để giao tiếp thuần thục với đồng đội. Theo chuyên gia Đoàn Minh Xương (trưởng ban bóng đá học đường Liên đoàn Bóng đá TP.HCM), HLV Kim Sang-sik sẽ tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa đội tuyển Việt Nam và U.22, bởi đội U.22 là bước đệm để đào tạo lứa kế cận cho đội tuyển quốc gia.Do đó, hai đội nhiều khả năng có lối chơi và triết lý vận hành tương đồng, như đá với sơ đồ 3-4-3, trong đó 2 tiền vệ trung tâm được xây dựng theo công thức cơ bản: 1 cầu thủ cầm bóng điều tiết lối chơi và xử lý sáng tạo để mở đường tấn công, người còn lại càn quét, dọn dẹp và đánh chặn để hỗ trợ phòng ngự.Vai trò đánh chặn ở đội tuyển được giao cho Doãn Ngọc Tân. Còn ở cấp độ U.22, Thái Sơn có thể tiếp bước đàn anh. Không chỉ cùng chơi cho CLB Thanh Hóa, mà Thái Sơn còn có điểm tương đồng ở khả năng chạy bao sân, tranh chấp nhiệt huyết và không ngại va chạm dù thua thiệt thể hình. Khuyết điểm của tiền vệ sinh năm 2003 là sự nóng vội, đôi khi không chọn đúng vị trí, hay bị cuốn theo lối đá của đối thủ và chưa điều chỉnh tâm lý ổn định (hay còn gọi là sức bền tâm lý) để theo kịp nhịp chơi ở những trận đấu căng thẳng. Song, Thái Sơn mới 22 tuổi, còn thời gian để rèn. Còn vai trò quán xuyến tuyến giữa và cầm nhịp, Văn Trường là ứng viên số một. Anh từng được ông Kim trao suất đá chính ở trận đội tuyển Việt Nam gặp Nga (tháng 9.2024), trong vai trò tiền vệ trung tâm bên cạnh đàn anh Hùng Dũng. Văn Trường đã thể hiện điểm mạnh là che chắn, có nhiều ý tưởng phát triển bóng cùng lối tư duy ổn. Nhưng cũng như nhiều cầu thủ trẻ khác, tiền vệ của CLB Hà Nội chưa có tâm lý vững, còn lạm dụng kỹ thuật cá nhân và chưa biết giải quyết tình huống gọn gàng.Các tiền vệ cần chạy đua để hoàn thiện mình cho các giải đấu quan trọng. Chờ xem HLV Kim Sang-sik sẽ "mài ngọc" ra sao.
